Na polskim rynku coraz częściej pojawiają się przedsiębiorstwa, dla których franczyza jest sposobem na biznes. System ten opiera się na współpracy dwóch niezależnych firmy, gdzie jedna przejmuje markę oraz prawa i obowiązki drugiej. System kontrolowany jest za pomocą umów między franczyzodawcami a franczyzobiorcami. Działanie franczyzy można zawrzeć w dziesięciu krótkich punktach:

1. Właścicielem logo i marki sieci franczyzowej jest franczyzodawca.
2. Franczyzodawca dowodzi opłacalności określonej koncepcji biznesowej.
3. Zysk franczyzobiorcy pochodzi z własnej działalności, ale pod szyldem franczyzodawcy.
4. Zakup towarów lub finansowanie inwestycji leży w gestii franczyzobiorcy.
5. Wyposażenie oddziału należy do franczyzobiorcy.
6. Wszelkie informacje o zasadach prowadzenia firmy franczyzobiorca otrzymuje od franczyzodawcy (know-how).
7. Franczyzobiorca ponosi opłatę za licencję franczyzową oraz za korzystanie z know-how.
8. Ceny w oddziale ustalane są przez franczyzobiorcę.
9. Franczyzobiorca może narzucać rodzaj i zmiany towaru w oddziale.
10. Wszystkie punkty współpracy franczyzodawcy i franczyzobiorcy określa umowa franszyzy.

Franczyzodawca umożliwia korzystanie z franczyzy, czyli daje innej firmie prawa do sprzedaży własnych usług, towarów lub technologii, pod warunki spełnienia określonych wymogów. Najczęściej chodzi o utrzymanie określonej koncepcji i samodzielne prowadzenie działalności. Natomiast franczyzobiorca to przedsiębiorstwo, które w zamian za otrzymanie praw do franczyzy (w tym także ma możliwość korzystania ze znaku towarowego, logo firmy) akceptuje warunki umowy i zobowiązuje się do płacenia na rzecz franczyzodawcy określonego wynagrodzenia.

Wyróżnia się kilka rodzajów franczyzy. Najpopularniejsza jest indywidualna, gdzie franczyzodawca podpisuje umowy z kilkoma przedsiębiorstwami. Następnie – sieciowa, w której franczyzobiorca składa się z wielu firm. Franczyza subordynacyjna zakłada udostępnienie jedynie samej koncepcji franczyzobiorcy. Rodzaj partnerski opiera się na prowadzeniu kilku oddziałów przez franczyzodawcę, a pozostałych przez franczyzobiorcę. Ostatni rodzaj franczyzy to master franchising, w tym wypadku franczyzobiorca otrzymuje wyłączność na prowadzenie działalności.